Euskararekin filmeak ikusteko beste modu bat

Barañaingo Gari Lopez gazteari hizkuntzak eta zinema gustatzen zaizkio eta horregatik euskarara azpititulatu ditu Eraztunen Jauna trilogia eta Braveheart filme ezagunak. «Eraztunen Jaunaren kasuan zati bat azpititulatuta zegoen jada, baina esaldi errazenak ziren, beraz esan daiteke neuk itzuli nituela», esaten digu. Itzulpen hauek ez dira Youtuben aurkituko «copyright dituzten edukiekin oso zorrotzak baitira» dio, baina bai http://azpitituluak.com/ webgunean.

«Niri interesgarria iruditu zitzaidan, batetik, orrialdearen planteamendua egingarria iruditzen zitzaidalako eta bestetik euskalgintzan azpitituluen kontua estrategikoa dela uste dudalako», dio Lopezek. «Kulturaren kontsumoan internetek geroz eta pisu gehiago dauka eta iristen zaigun guztia euskarara itzultzeko eta euskaraz eskaintzeko modu errazena hau da», gaineratu du.

Filmekin gozatzeko beste modu bat

Badira ere bestelako arrazoiak, adibidez, hizkuntzekin praktikatzea. «Ziur nago geroz eta hobeto idazten dudala euskaraz horri esker, eta gainera ingelesatik itzultzen saiatzen naizenez, horretan ere ikasten ari naizela uste dut», dio Barañaingo gazteak. «Denborapasa polita da eta askotan ikusi ditudan pelikula hauek beste ikuspuntutik ikustea bezalakoa da, zergatik lehen atentzioa jarri ez zenien esaldiei arreta jartzera behartzen zaitu», aitortzen du. Gainera, itzulpen amateurra izanik ere, «William Wallaceri hitzak euskaraz jartzen munduko lehena izateak harrotasun pixka bat ere ematen du», bromeatzen du.

Bi filme hauek euskaratzearen arrazoiei buruz galdetuz, bere gustuak ageri dira. «Eraztunen Jaunaren superfan-a naiz, nire bizitzako pelikulak dira. Bravehearten kasuan Eskoziako erreferenduma zela aprobetxatu nuen eta egun horretarako itzuli nuen», adierazi digu.

Azpititutuak webgunea

Lopezek berak azaldu duenez, webgunea 2008an hasi zen azpitituluak itzultzen. Prozesua ez da oso zaila: azpitituluen fitxategi bat (ingelesez, gazteleraz, frantsesez... dagoena) hartzen da eta euskarara itzuli.

Normalean azpitituluak bi modutan aurki daitezke, lehena, azpitituluak bideoan bertan txertatuta agertzen direnean, bigarrena, bideoa azpitutulurik gabe jeitsi eta azpitituluak dituen testu fitxategiarekin laguntzen duzunean. Bigarren modu hau erabiltzen du webgune honek. Ondoren, filmeari eta testu fitxategiari izen berdina eman, karpeta berdinean gorde eta erreproduktoreak berak txertatzen ditu azpitituluak.

«Abantaila da sarean aurki dezakezun kalitate hobereneko bideoa jaitsi dezakezula, ez duzulako zure hizkuntzako azpitituluak txertatuta dituen bideoa aurkitu behar», azaltzen du, Azpitituluak.com-en azpitituluen fitxategiak bakarrik gordetzen dira, ez bideoak.

Berak adierazi bezala, «martxotik badirudi orrialdeak martxa ona hartu duela eta geroz eta pelikula gehiago igotzen ari direla». Hala eta guztiz ere, inguruko hizkuntzek eskaini dezaketenaren alboan euskarazko azpitituluek oraindik jeitsiera gutxi izaten dituzte. «Euskarazko eskaintza apalegia da, euskaraz azpititulatzaileen orri bat edo bi izango dira, gazteleraz, kontaezinak», uste du Lopezek. «Baina orrialdea erreferentzialtasuna hartzen ari delakoan nago eta hori ona da», gaineratu ere.

Zailtasuna

Azpititulatzea ez da zaila, berak webgunearen administrariekin ikastaro txikia egin bazuen ere. Gogoaz gainera denbora pixka bat behar da. «Azpitituluak lerrotan neurtzen dira (lerroak pantailan unean agertzen diren esaldiak dira) eta ehun lerrok gutxi gora-behera ordu bat kostatzen dute, kontutan izanda zati batzuk besteak baino zailagoak egiten direla», argitzen du.

«Eraztunen Jaunaren filme bakoitza, bertsio luzeak izanda, 2000 lerro izango dira, beraz, atera kontuak! Braveheart hilabetean egin nuen. Baina orokorrean pelikulak 900-1300 lerrokoak izango dira, erritmo lasai batean hilabetean egiteko ondo», gaineratu du. Etorkizunera begira, asmoa du Akira Kurosawaren filmeren bat beste lagun batekin euskaratzeko, «eta pentsatzen ari naiz telesail batekin sartzea, baina hoiek jada hitz larriak dira».